داريوش هخامنشي ، چگونگي به سلطنت رسيدن و اقدامات او

پس  از وفات پدر پارسيان ( كوروش كبير) در سال 529 قبل از ميلاد، ماجراي قتل بردياو بر تخت نشيني مغ مادي به نام گئومات روي داد. مردم و درباريان به علت شباهت او به برديا او را همان شاهزاده ي هخامنشي در نظر گرفتند. داستان از اين قرار بود كه كمبوجيه پسر ارشد كوروش كبير ، هنگام لشكر كشي به مصر براي جلوگيري از كودتا و قيام برادر كوچكتر خود دستور داد تا او را مخفيانه  به قتل رسانند. اما يكي از نگهبانان متوجه اين موضوع شد و يكي از اقوام خود را كه بسيار به برديا شباهت داشت را از اين موضوع با خبر ساخت. او كه يك مغ مادي بود و همچنين كينه اي ديرينه از كوروش كبير  به خاطر بر كناري مادها از قدرت داشت دست به چنين اقدامي زد و چون كسي از اين موضوع اطلاعي نداشت .مردم حرف اورا باور كردند و به خاطر محبوبيت برديا نزد مردم مورد حمايت آن ها قرار گرفت. كمبوجيه كه مصر را فتح كرده بود از اين موضوع با خبر شد و سريعاً عازم وطن شد ولي در راه به طرز مشكوكي به قتل رسيد. در اين باره در كتيبه اي متني به اين مضمون آمده است:‌ « او توسط خود كشته شد.» كه بعضي از مورخين اين جمله را اين گونه تفسير كرده اند كه منظور اين است كه وي خود كشي كرده است و بعضي معتقدند كه منظور از خود ، يكي از وسايل خود مثلا شمشير او بوده است. به اين گونهكه مثلا هنگام پياده شدن از اسب ناگهان شمشير او بر اثر اتفاق او را مجروح ساخته و باعث مرگ وي شده باشد. امابرداشت من از اين كلمه اين است كه كه خود منظور خودي يا خويشاوند است. در هر حال ديري نگذشت كه بزرگان هخامنشي متوجه دروغي بودن اين برديا شدند .  گئومات براي حفظ موقعيت و كسب مقام و منزلت نزد مردم ريا، ماليات سه سال آن ها را بخشيد. در اين هنگام 6 تن از افراد گارد شاهي به نام هاي:

1-  ويدفرنا ، پسر وايسپار پارسي

2- اوتان، پسر ثوخر پارسي

3- گَئو برووُ، پسر مَردُوني يَ پارسي

4- ويدَرنَ ، پسر بگابيگ نَ  پارسي

5- بگ بوخش، پسر داتو و هـ يَ پارسي

6- اردومنيش ،‌پسر وَ هَوكَ پارسي

  ( طبق كتيبه ي بيستون) به فرماندهي داريوش دست به كودتا عليه اين بردياي دروغين كردند. داريوش از اقوام دور كوروش كبير بود به گونه اي كه جد  كوروش كبير يعني كوروش اول  با جد داريوش يعني آريارمن  برادر بوده اند.  پس از اين قيام، گئومات كه ياراي مقابله با داريوش را نمي ديد مقاومت چنداني نكردو تسليم شد. در نتيجه دوران كوتاه حكومت اين مغ دروغين به پايان رسيد.  پس از آن داريوش كبير با انتخاب بزرگان به پادشاهي رسيد و پنج تن از همراهان با وفاي خود را به سمت هاي مهم و حياتي كشوركه نياز به وفاداري كامل آن كار گزار داشت ، منسوب كرد.

اولين شبهه و ايرادي كه بر عملكرد داريوش كبير گرفته مي شود و قصد زير سئوال بردن وي را دارد ، ماجراي پس گرفتن ماليات هاي بخشيده شده بود. عده اي با استفاده از اين مطلب قصد دارند تا او را فردي مستبد نشان داده و حكومت اورا زير سئوال ببرند. اما اصل داستان اين طور بوده است كه گئومات هم براي جلب حمايت و هم براي ضربه به حكومت هخامنشيان ماليات ها را بخشيد و  با اين كار خزانه ي كشور را خالي كرد و آيا كشوري با خزانه ي خالي مي تواند پايدار بماند ؟ مسلماً خير،  پس براي اداره كشور و امپراطوري عظيم هخامنشبان نيازمند به پول بود. داريوش براي تامين خزانه ماليات ها را پس گرفت و مي بينيم كه خدماتي كه بعد ها وي براي مردم انجام داد صد ها برابربا  ارزش تر از آن مقدار ماليات بخشوده شده است. پس مي توان نتيجه گرفت اين كار او نشانه ي تدبير و درايت وي بوده است  نه  استبداد او.

حكومت كوروش كبير بسيار با عظمت بود و همه ي افراد دوست داشتند تا وارث آن باشند ، از اين رو شور ش هاي بسياري در  اين سرزمين  اهورايي پس از به قدرت رسيدن داريوش كبير به قدرت روي داد. داريوش كبير تقريباً دو سال اول حكومت خود را صرف سركوب اين شور ش ها كرد.

در كتيبه ي بيستون نام شورشيان و شرح تمامي اين شورش ها  به طور كامل بيان شده است.

(متن اين كتيبه ارزشمند در همين وبلاگ موجود است.)

داريوش كبير پس از دفع اين شورش ها به فكر تثبيت حكومت هخامنشيان و آباداني ايران افتاد. داريوش در كتيبه ي بيستون به بعضي از آن ها اشاره كرده است و بيان مي كند كه اگر تمام اين اقدامات را بيان مي كردم شايد آيندگان فكر كنند كه دروغ گو هستم.

در اين جا به چند اقدام مهم وي اشاره مي كنيم:

1- تأ سيس اولين سازمان اطلاعات و جاسوسي جهان:

داريوش خود با يك كودتا به حكومت رسيده بود و شورش هاي زيادي در ابتداي حكومت وي پادشاهي او را تهديد مي كرد. از اين رو براي جلوگيري از تكرار اين كودتا ها و شورش ها ي حكام محلي، مأموراني را از بين امين ترين افراد خود در چهره ها و لباس ها مختلف به نزد حكام مي فرستاد تا برنحوه ي عملكرد سياسي و ميزان رسيدگي آن ها به وضعيت مردم و انجام نقش هاي حكامي آن ها نظارت داشته باشند.اين جاسوسان تمام مكاتبات و عملكرد اين حكام را زير نظر داشتند و در صورت اطلاع از امري آن را سريعاً به پادشاه خبر مي دادند. از اين رو مي توان تأسيس اولين سازمان اطلاعات و جاسوسي جهان را در 2500 سال پيش به وي نسبت داد.

2- تأسيس اولين سازمان بازرسي و تعزيرات حكومتي:

علاوه برمأموران مخفي داريوش عده اي هم طي نامه اي ممهور توسط پادشاه به نزد حاكمان مناطق مختلف فرستاده مي شدند تا بركار آن ها نظارت كنند . حاكمان وظيفه داشتند تا ازاين افراد پذيرائي كرده و آن هارا براي مدتي در قصر ساكن كرده و گزارش روشني از عملكرد خود وماموران خود بدهند

اين بازرسان پس از رسيدگي در صورت بروز مشكلاتي مراتب را به پادشاه اطلاع مي دادند.

3- اولين آكادمي تخصصي نجوم و ستاره شناسي:

داريوش در طي صحبت ها و رفت و آمد هايي كه با چند تن از ستاره شناسان داشت به اين رشته  علاقه مند شد و دستور داد تا براي پيشرفت و گسترش آن در ايران دانشكده نجوم و ستاره شناسي تأسيس شود تا علاقه مندان به اين رشته بتوانند با اين علم آشنا و همچنين با عث پيشرفت آن شوند.

4- تاسيس دانشكده پزشكي:

وسعت امپراطوري عظيم هخامنشيان حتي فراعنه را به زانو در آورده بود و مصر نيز زيرنظر فرمانروايي هخامنشيان بود.  پس از ملاقات برخي از پزشكان مصري با داريوش كبير و معرفي فوايد اين علم، داريوش كبير مشتاق به ساخت دانشكده پزشكي شد تا پزشكان ماهر مصري بتوانند تجربيات خود را به ايرانيان منتقل سازند.(در آن دوره مصريان در علم پزشكي پيشرفت هاي زيادي داشتند).

5- تاسيس سپاه جاويدان :

امپراطوري عظيم هخامنشيان هميشه در معرض خطر و حمله و شورش بود. از اين رو نيازمند ارتش و سپاهي سازماندهي شده بود. در گذشته اغلب ارتش ها به صورت امروزي نبودند و تنها هنگام جنگ عده اي آموزش هاي اندكي مي ديدند و راهي ميدان مي شدند. هم چنين نظارتي برتعداد دقيق آن ها نبود. از اين رو داريوش كبير دستور تشكيل سپاه جاويد 10000 نفري را داد.تعداد افراد اين سپاه هميشه ثابت بود و با مرگ و يا مريضي و يا خروج هر سرباز از اين ارتش سريعأ سرباز ديگري جاي او را مي گرفت. اين امر باعث موفقيت ارتش در جنگ هاي بعدي شد.

6- تقويت نيروي دريايي:

داريوش پس از فتح خشكي قدم به فتح دريا ها برداشت. او نيروي دريايي را كه در زمان كوروش كبير تأسيس شده بود، ساماندهي كرد. اين امر براي ارتش ايران بسيار موثر بود .زيرا اگر نيروي دريايي ايران قوي نبود ، آنگاه هيچ وقت نمي توانست خداي آبهاي يونان را به زنجير بكشد(اشاره به جنگ هاي ايران و يونان و ساخت پلي از كشتي ها كه آسياو اروپا را به هم متصل مي كرد).و آتن را فتح كند. داريوش پس از گسترش نيروي دريايي  و فتح آب ها، امپراطوري تمام درياهاي جهان را به نام خود زد.

7- حفر كانال داريوش در مصر:

حتماً تا به حال نام كانال سوئز را شنيده ايد. اين كانال دو درياي سرخ و مديترانه را به يكديگر متصل مي كند. اما طرح اوليه اين كانال در زمان داريوش كبير رقم خورد.اما با اين تفاوت كه به جاي اتصال مستقيم درياي سرخ به مديترانه ، درياي سرخ را به رود نيل متصل كرده و رود نيل هم كه به درياي مديترانه متصل است و كشتي هاي ايراني به راحتي مي توانستند از اين مسير به درياي مديترانه برسند. كتيبه اي كه در اين كانال كشف شده است گواهي همين موضوع است.

8-  تأ سيس راه شاهي : اخباردر امپراطوري عظيم هخامنشي  بايد به سرعت منتقل مي شد و همچنين تجارت نيازمند جاده ها و راه هاي هموار بود . از اين رو داريوش هخامنشي براي اولين بار دستور ساخت بزرگراه هايي را داد كه شرق آسيا را به غرب آن وصل مي نمود كه  به راه هاي شاهي معروف شدند. اين راه ها سرعت انتقال افراد ، كالا و.... را چند برابر مي كرد.اين راهها مراكز مهمي چون سارد وشوش را به  هم  متصل مي نمود.

9- تاسيس چاپارخانه ، پيك وايستگاه هاي نگهباني:

پس از ساخت راه شاهي ، نياز بودكه اخبار كشور به سرعت به دست فرمانروا برسد ، از اين رو مكان هايي تعبيه شد كه به آن چاپار خانه  مي گفتند و افرادي مأمور رساندن اخبار به فرمانروا مي شدند كه به آن ها پيك مي گفتند. در چاپار خانه ها كه در فواصل معيني از هم بودند به پيك ها و اسب هاي آن ها ارائه خدمات مي شد تا پيك ها اندكي خستگي در كنند و آن گاه با اسب تازه نفسي كه به آن ها داده مي شد ، بقيه راه را تا چاپار خانه بعدي طي كنند. براي محافظت از جاده ها و كاروان ها و... ايستگاه هايي با فواصل معيني وظيفه حراست از راه ها را برعهده داشتند.

10- تشكيل استان ها و ايالت هاي مختلف :  اداره ي كشوري كه پهناي جهان را پوشانده بود ، آن هم توسط يك نفر كاري بس دشوار بود ، از اين رو داريوش كبير اقدام به تقسيم بندي كشور كرد. و آن را به استان هايي كه تقسيم كرد كه اين استان ها طبق كتيبه  بيستون و آن چه در آن ها ذكر شده به اين شرح است:

1- پارس   2-ايلام  3- بابل  4- آشور   5- عربستان   6- مصر 7-ساكنان درياها ( كناره ي مديترانه) 8- لوديا (سارديس)    9-يوناني هاي آسياي صغير     10- ماد       11- ارمنستان                       12- قيصريه(كاپادوكيه)   13- پارت  14- سكستان    15-هرات  16- خوارزم   17- بلخ ، باختر(باكتريا)   18- سغديان   19- گندهاره( قندهار)  20- سيتها   21- ستگيديه 22- اراخوسيا      23- مكا( حاشيه خليج فارس)     ،‌همچنين پس از فتح هند ، هند هم بيست و چهارمين ايالت ايران شد و پس از شورش و نبرد ماراتون ،‌قسمت هاي يونان و آسيا ي صغيربراي كنترل بيشتر به  3 ايالت تبديل شد. 

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: